Haersma State.
Haersma State is zonder twijfel een van de mooiste gebouwen van Drachten, zowel wat architectuur als ligging betreft. De state is in 1843 gebouwd in opdracht van Martinus Manger Cats, die een jaar eerder als grietman van Smallingerland was aangesteld. In de ruim 170 jaar dat het pand bestaat is het hoofdgebouw gelukkig nauwelijks veranderd. Wel kreeg het links een andere aanbouw.
In 1924 werd de NV Ontginningsmaatschappij De Drie Provinciën opgericht. In de woorden van het weekblad Fen Fryske Groun ‘om waardelooze moerasgrond te veranderen in goede weiden’ (14 mei 1937). De maatschappij was erg actief en had in 1937 al 49 boerderijen gerealiseerd. Hiervan staan er drie in de Groote Veenpolder in Opsterland en Smallingerland, aan de Drachtster Heawei. Alle drie dragen de naam van een minister die te maken had met deze projecten, die goeddeels in het kader van de werkverschaffing tot uitvoering kwamen.
Eigenlijk is dit het tweede Rechthuis. Nauwkeuriger: eigenlijk is het een herberg waar de grietman en zijn bijzitters in een van de herberg gehuurd vertrek
