Het bestuur van de grietenij Smallingerland zetelde eeuwenlang in Oudega. In de Franse tijd was de grietenij opgesplitst in een aantal mairies, waarvan eentje werd bestuurd vanuit Opeinde.
Toen de Fransen in 1813 vertrokken en de splitsing weer werd opgeheven, werd Opeinde vanaf 1816 de hoofdplaats van Smallingerland. Dit leidde tot ontevredenheid van de Drachtsters, die aandrongen op een verplaatsing van het bestuur naar Drachten. Grietman Van Haersma in Oudega verzette zich hiertegen, maar bij Koninklijk Besluit werd de verhuizing in 1823 van hogerhand opgelegd. Aan het Moleneind noordzijde werd in 1831 een nieuw grietenijhuis in gebruik genomen.
Bij de grondwetswijziging van 1848 (Thorbecke) werd de aanduiding Grietenij vervangen door Gemeente, en daarmee werd het grietenijhuis omgedoopt tot gemeentehuis. Omdat het gebouw na zeventig jaar gebreken begon te vertonen en bovendien te klein werd, is in 1899 besloten tot nieuwbouw op dezelfde plaats. Gemeente-architect Rinze Wibbelink maakte een ontwerp dat door de raad werd goedgekeurd. Het bestaande pand werd afgebroken en vervangen door een nieuw gemeentehuis, dat op 10 oktober 1901 werd opgeleverd.
Het op een herenhuis lijkende pand heeft een symmetrische voorgevel, met een dubbele deur in een portiek en daarboven een balkon onder een trapgeveltje. De gevel is rijkelijk versierd, onder andere met tegeltjes. Het pand werd in 1929 ingrijpend verbouwd, waarbij onder meer centrale verwarming en waterleiding werden aangelegd en er een politiebureau met twee arrestantencellen in werden ondergebracht. In 1972 verhuisden het gemeentebestuur en de secretarie naar het voormalige Minderbroedersklooster en werd het pand het nieuwe onderkomen van museum It Bleekerhûs. Toen het museum op haar beurt verhuisde naar het Minderbroedersklooster aan het Museumplein werd het gebouw in 1994 verkocht aan de familie Van der Mei, die er sindsdien een grand-café drijft onder de naam 't Smelnehûs.