Rijksmonumenten zijn aangewezen door het rijk en daarmee wettelijk beschermd. Een van de criteria is dat een rijksmonument vijftig jaar of langer geleden moet zijn vervaardigd om voor bescherming in aanmerking te komen.

Onze gemeentelijke monumenten zijn aangewezen door het gemeentebestuur van Smallingerland en vallen daarmee ook onder een wettelijke bescherming.

Een rijks- of gemeentelijk monument is op de lijst van beschermde monumenten geplaatst omdat het een bijzondere cultuurhistorische of architectuurhistorische waarde heeft.
De waarde van een beschermd monument is door de beoordelaar(s) vastgelegd in een redengevende omschrijving. Daarin zijn al die zaken beschreven die voor het monument van bijzonder belang zijn.

De monumentenwet 1988 - in 2011 herzien bij de Modernisering Momumentenwet - stelt de zorg voor monumenten centraal, waarbij er veel taken en bevoegdheden bij de gemeenten worden gelegd. Dit betekent bijvoorbeeld dat de gemeenten de opdracht hebben gekregen om eigenaren, beheerders en andere betrokkenen te informeren en te begeleiden over de monumentenzorg.